Autor : Anna Jackowska
2022-08-12 08:18
W ostatnich godzinach w mediach pojawiły się informacje wskazujące, że zatrucie do jakiego doszło w wodach Odry wynika z zanieczyszczenia rtęcią. Niemieckie organy administracji państwowej wydały komunikaty ostrzegające przed spożywaniem, kąpielami czy wykorzystaniem wód Odry. Eksperci alarmują, że skażenie rtęcią to poważne zagrożenie nie tylko dla zwierząt, ale przede wszystkim dla ludzi.
Katastrofa ekologiczna - tak aktywiści i eksperci określają sytuację, jaka ma miejsce w wodach Odry. O ile polskie służby m.in. Główny Inspektora Ochrony Środowiska wskazują, że "aktualne wyniki nie stwierdzają obecności substancji toksycznych" w wodach Odry. To doniesienia pojawiające się w niemieckich mediach zdają się temu przeczyć. Według doniesień niemieckie służby sanitarne wprowadziły prewencyjny zakaz nie tylko kąpieli w Odrze i jej dopływach, ale również zakaz czerpania wody z jej koryta i zakaz pojenia nią zwierząt.
Powodem decyzji ma być podejrzenie zatrucia rtęcią, którą - według doniesień lokalnej telewizji rbb24 oraz radia Oderwelle - miała wykryć w swoich badaniach niemieckie służby. Zdaniem polskich ekspertów, jeśli kolejne wyniki badań potwierdzą obecność związków rtęci w wodach Odry to będziemy mieli do czynienia z poważnym zagrożeniem dla zdrowia i życia ludzi. - Rtęć jest toksyczna szczególnie dla dzieci i kobiet w ciąży, uszkadza mózg, nerki, jelita. Rtęć wchłania się przez skórę, drogi oddechowe, układ pokarmowy. Należy zachować ostrożność- zaalarmował dr Paweł Grzesiowski.
Niemieckie władze lokalne ogłosiły prewencyjny zakaz kąpieli w Odrze i w jej dopływach do czasu wyjaśnienia przyczyn katastrofy. Ludzie nie powinni czerpać wody z rzeki i jej dopływów, łowić ryb, jeść tych ryb, jak również nie pozwalać zwierzętom z niej pić! @MZ_GOV_PL @GIS_gov
— Pawel Grzesiowski (@grzesiowski_p) August 12, 2022
Zdaniem eksperta zagrożeniem oprócz skażenia chemicznego są również parametry wody wynikające z rozkładających się w wodzie martwych roślin oraz zwierząt. Zdaniem Pawła Grzesiowskiego przy takich parametrach fizykochemicznych wody oraz wysokiej temperaturze wody Odry stają się "bombą biologiczną".
- W zaistniałej sytuacji zagrożeń dla ludzi, zwierząt i środowiska, chyba spełnione są kryteria stanu klęski żywiołowej, co wymaga nadzwyczajnych środków, we współdziałaniu różnych organów i instytucji oraz służb i formacji działających pod jednolitym kierownictwem premiera Mateusza Morawieckiego- zaapelował na Twitterze Paweł Grzesiowski.
Jeśli potwierdzi się obecność związków rtęci w wodach Odry, to poważne zagrożenie dla ludzi. Rtęć jest toksyczna szczególnie dla dzieci i kobiet w ciąży, uszkadza mózg, nerki, jelita. Rteć wchłania się przez skórę, drogi oddechowe, układ pokarmowy. Należy zachować ostrożność
— Pawel Grzesiowski (@grzesiowski_p) August 11, 2022
Związki rtęci nawet w niskich stężeniach stanowią poważne zagrożenie dla organizmów żywych. Toksyczność w środowisku wodnym stwierdzana jest już przy stężeniach na poziomie 5 μg/l. Rtęć trafiając do organizmów kręgowców - bądź na drodze wziewnej, bądź pokarmowej - zakłóca większość reakcji enzymatycznych reagując z białkami. Rtęć wykazuje szczególnie działanie toksyczne w odniesieniu do nerek oraz układu nerwowego. Objawy zatrucia rtęcią manifestują się osłabieniem, zaburzeniami pamięci, zmiennością nastroju, bólami głowy i kończyn a także stanami zapalnymi błon śluzowych. W przypadku ostrych zatruć mamy do czynienia z objawami ostrego zapalenia przewodu pokarmowego z wymiotami oraz biegunką. Może również dojść do ostrej niewydolności nerek. W przypadku zatrucia chlorkiem rtęci dawka śmiertelna przy doustnym podaniu wynosi 0,2-1 g, natomiast za dawkę śmiertelną dla człowieka uważa się 0,2-0,4 g Hg całkowitej.
W związku z podejrzeniami skażenia Odry rtęcią "kartkę z medycznego kalendarza" zamieścił również prof. Krzysztof J. Filipiak, rektor UM MSC. Przypomniał sytuację jaka miała miejsce w Japonii, gdzie w wyniku zatrucia wód ściekami z rtęcią zmarło przeszło 1700 osób.
Rtęcica (choroba z Minamaty) dała w Japonii >1700 ofiar, >10 tys. otrzymało odszkodowania od fabryki zrzucającej ścieki z rtęcią. Przez lata rodziły się dzieci z uszkodzeniami mózgu. Rtęć kumulowała się w rybach. U nas nawet ryby nie wytrzymały w Odrze, tyle tam rtęci. Co dalej? pic.twitter.com/ito92HIpwa
— Krzysztof J. Filipiak (@kjfilipiak) August 12, 2022