Autor : Agata Szczepańska
2024-04-10 17:37
Od lipca 2025 r. centra zdrowia psychicznego funkcjonować w całej Polskę. Taki plan ma resort zdrowia. Dostrzega jednak możliwe trudności. Najważniejsze: czy rzeczywiście uda się pokryć nimi cały kraj. – Zakładamy, że tak – mówi wiceminister zdrowia Wojciech Konieczny.
Podkomisja stała do spraw zdrowia psychicznego dyskutowała w środę (10 kwietnia) na temat przyszłości psychiatrii środowiskowej w Polsce i wdrażania pilotażu centrów zdrowia psychicznego oraz planów jego zmiany w rozwiązania systemowe.
- Uważamy, że pilotaż się sprawdził, że to, co za sobą niesie, jest zarówno nowoczesne, jak i sprawdzające się w polskich realiach. Elementy psychiatrii środowiskowej – że jest to odpowiedzialność terytorialna i współpraca zamiast konkurencji – dobrze współpracują. Naszą intencją jest, żeby to był docelowy system opieki nad pacjentami z zaburzeniami psychicznymi – mówił wiceminister Konieczny.
Przypominamy: Wojciech Konieczny: centra zdrowia psychicznego w całej Polsce
Jak dodał, pilotaż jest prowadzony, będzie ewaluacja w II półroczu br. – Mamy nadzieję, że te elementy, które obserwujemy, znajdą potwierdzenie i zostaną udokumentowane w odpowiedni sposób i w przyszłym roku przystąpimy do konkursów, by objąć tym systemem cały kraj – powiedział.
Czy będzie jednak to dokładnie taki system, z jakim mamy obecnie do czynienia? Prawdopodobnie nie. Zwrócił uwagę, że do programu pilotażowego przystępowały placówki, które tego chciały i były do tego przygotowane. Kiedy stanie się to obligatoryjne, może być trudniej.
- Pytanie, czy uda się pokryć siatką centrów cały kraj. Zakładamy, że tak – wskazał wiceminister.
Przypominamy: Marek Kos: centra zdrowia psychicznego także po zakończeniu pilotażu
Dodał, że pewną trudnością jest też podejście NFZ do ryczałtowego finansowania świadczeń.
- NFZ ogłaszając konkursy, ma jakby "zapisane w swoim DNA", że chce płacić za świadczenie. (…) Gdyby na to przystać, byłoby to pewne zaprzeczenie idei, gdzie właściwie, nieco upraszczając, im mniej świadczeń, tym lepsza opieka. (…) I tutaj na pewno będzie to przedmiot prac, analiz i współpracy między ministerstwem, osobami odpowiedzialnymi za dalsze wdrożenie systemu, AOTMiT a NFZ. Musi wygrać ta idea, która przyświeca CZP, czyli to, że te świadczenia po prostu mają służyć temu, aby były mniejsze problemy na danym terenie. Do tego dążymy, a nie tylko tego, że chcemy wykonać więcej świadczeń w jakiejś grupie lepiej wycenionej – mówił wiceminister Konieczny.
Posłowie pytali m.in. o to, czy można jeszcze dołączyć do pilotażu. Wojciech Konieczny odpowiedział, że na tym etapie będą dołączane tylko takie placówki, które miałyby powstać w miejscach, gdzie są potrzebne, gdzie ich brakuje. - Natomiast do tej pory wpływały zapytania z takich terenów, gdzie już są centra. W takiej sytuacji można się wstrzymać te parę miesięcy i wystartować w konkursie, który będzie ogłoszony. Gdyby jednak ktoś zgłosił się, chcąc utworzyć drugie CZP tam, gdzie jest jedno centrum na np. 350 tys. osób, to będzie rozpatrywane bardziej pozytywnie. Jest jeszcze czas, żeby to centrum utworzyć na zasadach, które są obecnie – wskazał.
Wiceminister poinformował, że resort potrzebuje czasu na przygotowanie wszystkich potrzebnych rozwiązań, również tych ustawowych, dlatego pilotaż musi zostać przedłużony do końca czerwca przyszłego roku.
Jednak, jak mówił, resort planuje przygotowywanie konkursów równolegle z pilotażem, by nie czekać z uch ogłoszeniem do zakończenia programu, ale zachować ciągłość opieki.
Reforma psychiatrii dla dorosłych wdrażana jest w formie programu pilotażowego i jest to jeden z najdłuższych i najszerzej zakrojonych pilotaży, bo trwa już ponad pięć lat i obejmuje połowę dorosłych Polaków. Pilotaż Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego rozwija się od 2018 r. W jego ramach powstało dotąd 107 centrów zdrowia psychicznego (CZP). To miejsca, w których można dostać natychmiastowe, bezpłatne wsparcie przez całą dobę - bez skierowania i zapisywania się na wizytę.
Program miał się zakończyć z końcem zeszłego roku, a testowany w nim model opieki miał być wdrażany systemowo. Pilotaż jednak przedłużono o rok, ponieważ nie udało się na czas przygotować przepisów koniecznych do wprowadzenia CZP na szerszą skalę. Chodzi m.in. o zmiany w ustawie o ochronie zdrowia psychicznego, uzupełnienie koszyka świadczeń i wprowadzenie standardu jakości, a także NPOZP na kolejne lata.
Z początkiem marca resort zdrowia przejął nadzór nad programem pilotażowym Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego, co było zaskoczeniem nawet dla osób kierujących dotąd Biurem ds. Pilotażu. - To jest dla nas wszystkich zaskoczenie, choć sami apelowaliśmy o pewną zmianę formuły prowadzenia, a szczególnie wspierania pilotażu, bo jest to już program dla połowy Polski i trzeba podjąć decyzję co dalej – mówiła wówczas w rozmowie z CowZdrowiu.pl dr Anna Depukat, dotychczasowa dyrektorka Biura.
Wszystkie działania Biura ds. Pilotażu, które dotąd funkcjonowało przy Instytucie Psychiatrii i Neurologii, przejął ministerialny Departament Zdrowia Publicznego. Na to nałożyły się przetasowania kadrowe w MZ – psychiatrią przez krótki czas zajmował się wiceminister Marek Kos (który wcześniej był dyrektorem szpitala ze sprawnie działającym CZP), potem Departament Zdrowia Publicznego, któremu te kwestie podlegają, przejął wiceminister Wojciech Konieczny.
Polecamy także:
Psychiatria: CZP to musi być więcej niż leczenie - mówi Anna Depukat
Zastępczyni redaktor naczelnej; specjalizuje się w tematach związanych z prawem medycznym i procesem legislacyjnym, szczególnie zainteresowana psychiatrią. Wcześniej dziennikarka i redaktorka w Dzienniku Gazecie Prawnej oraz Polskiej Agencji Prasowej. Kontakt: agata.szczepanska@cowzdrowiu.pl