Autor : Lidia Raś
2023-09-04 13:36
Rozszerzenie wykazu skal i klasyfikacji medycznych służących do oceny stanu pacjenta, doprecyzowanie kryteriów kwalifikacji do fizjoterapii czy doprecyzowanie czasu jej trwania - to tylko wybrane zmiany, które znalazły się w projekcie rozporządzenia dotyczącego rehabilitacji leczniczej.
Największą zmianę w projekcie rozporządzenia ministra Zdrowia zmieniającego rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu rehabilitacji leczniczej stanowi rozszerzenie wykazu skal i klasyfikacji medycznych służących do oceny stanu klinicznego lub funkcjonalnego świadczeniobiorcy.
Według projektodawcy będą one pomocnym narzędziem przy podejmowaniu decyzji terapeutycznych oraz określaniu zapotrzebowania na opiekę. W konsekwencji pozwoli na dobranie odpowiedniej formy i poziomu rehabilitacji, na ocenę skuteczności zaplanowanych i przeprowadzonych działań oraz na ewentualną korektę planu terapeutycznego.
Obowiązek oceny stanu pacjenta pozwoli na określenie profili świadczeniobiorców korzystających z rehabilitacji i na obiektywne porównanie ich w zakresie jakości udzielanych świadczeń oraz referencyjności ośrodków.
Proponowane zmiany - w założeniu projektodawcy - powinny przyczynić się do poprawy dostępności do świadczeń rehabilitacyjnych, szczególnie w odniesieniu do pacjentów, którzy ze względu na swój stan zdrowia (kliniczny i funkcjonalny) powinni w możliwe najkrótszym czasie uzyskać świadczenie rehabilitacyjne, gwarantując skuteczność wcześniej wykonanych procedur zabiegowych bądź wyłącznie procedur rehabilitacyjnych.
Zmiany wynikają z potrzeby rozwiązania problemów dostępu do rehabilitacji. Długi czas oczekiwania, duża liczba pacjentów, najczęściej pilnych, a do tego brak kryteriów różnicujących potrzeby powoduje nadmiarowe skierowania, często niepowiązane z faktycznymi potrzebami.
Z przeprowadzonej przez Agencję Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji analizy problemu decyzyjnego, przygotowanej na zlecenie Ministra Zdrowia, na potrzeby wypracowania "Koncepcji zmian organizacji i funkcjonowania rehabilitacji leczniczej w systemie ochrony zdrowia" wynika, że obszaru rehabilitacji leczniczej dotyczą następujące problemy:
1) nadmiarowość wystawianych skierowań, które nie zawsze korelują z rzeczywistymi potrzebami rehabilitacyjnymi;
2) brak kryteriów różnicujących potrzeby zdrowotne (rehabilitacyjne) pacjentów oraz brak określonych kryteriów włączenia pacjentów do rehabilitacji skutkują realizacją świadczeń nieadekwatnych do potrzeb;
3) brak określonych obiektywnych narzędzi definiujących stan kliniczny i funkcjonalny pacjenta co przekłada się na to, że świadczeniodawcy preferują pacjentów o niższym poziomie dysfunkcji;
4) duża liczba osób oczekujących na świadczenia, w szczególności pacjentów, którzy nie otrzymują leczenia rehabilitacyjnego w optymalnym czasie, adekwatnym do ich aktualnych potrzeb, przez co ich stan funkcjonalny w trakcie oczekiwania na udzielenie świadczenia może się pogorszyć;
5) długi czas oczekiwania pacjentów na udzielenie świadczeń rehabilitacyjnych w szczególności, w odniesieniu do pacjentów oczekujących na udzielenie świadczenia po urazach i po leczeniu ostrych incydentów chorobowych;
6) brak wymogu określenia planu rehabilitacji, w tym definiowania celu terapeutycznego, stanowiącego kryterium oceny skuteczności leczenia.
NIK: rehabilitacja osób z niepełnosprawnościami nieskuteczna
W celu rozwiązania przedstawionych problemów proponuje się wprowadzenie zmian w zapisach rozporządzenia, które obejmują:
1) dodanie nowych definicji (stanowisko intensywnego nadzoru medycznego oraz udokumentowane świadczenie) czy zmianę zakresu świadczeń gwarantowanych w warunkach ambulatoryjnych i domowych
2) sprecyzowanie personelu medycznego uprawnionego do udzielania świadczeń i obowiązków
3) doprecyzowanie kryteriów kwalifikacji do świadczeń;
4) rozszerzenie wykazu skal i klasyfikacji medycznych służących do oceny stanu klinicznego lub funkcjonowania świadczeniobiorców;
5) wprowadzenie mechanizmów efektywnościowych w organizacji systemu rehabilitacji głównie na rzecz pacjentów po ostrych incydentach chorobowych lub urazach;
6) doprecyzowanie oraz ujednolicenie warunków realizacji świadczeń gwarantowanych;
7) doprecyzowanie obszarów zabezpieczenia świadczeń realizowanych w poszczególnych warunkach;
8) zniesienie wymaganych odrębnych elementów dla skierowań do świadczeń fizjoterapia domowa oraz fizjoterapia ambulatoryjna;
9) aktualizacja wykazu podmiotów uprawnionych do wystawienia skierowań w poszczególnych zakresach świadczeń;
10) ujednolicenie nomenklatury we wszystkich świadczeniach w celu wyeliminowania problemów interpretacyjnych;
11) dostosowanie przepisów do zmian wprowadzonych w innych regulacjach.
Oceny stanu klinicznego lub funkcjonowania pacjenta przed rehabilitacją i po niej w oparciu o skale „standardowe, obiektywne i porównywalne” ma poprawić efektywność terapii.
W przypadku rehabilitacji leczniczej wyodrębniona będzie jedna skala dla rehabilitacji domowej oparta na skali Rankina. Obecnie w ramach rozliczeń NFZ wymaga od świadczeniodawców realizujących umowę w rodzaju "rehabilitacja lecznicza" w zakresie np. rehabilitacji neurologicznej określenia wartości skal m.in. Barthel ADL czy standardowej klasyfikacji neurologicznej uszkodzeń rdzenia kręgowego ASIA.
Jak czytamy w uzasadnieniu projektu, proponowane zmiany przeniosą na poziom rozporządzenia wszystkie skale i klasyfikacje stosowane obecnie przez NFZ do rozliczeń świadczeń w rehabilitacji leczniczej.
Ważną zmianą, którą wprowadza też rozporządzenie, będzie obowiązek określania stanu funkcjonowania pacjentów zgodnie z Międzynarodową Klasyfikacją Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia (ICF) WHO.
Oprócz rozszerzenia skal i klasyfikacji medycznych projekt rozporządzenia określa też kryteria wykluczenia pacjentów z rehabilitacji oraz nakłada obowiązek określania celów terapeutycznych, co ma pozwolić na dostosowanie rehabilitacji do potrzeb pacjenta.
Jakie konkretnie świadczenia będą taryfikowane w 2024 r.
W projekcie rozporządzenia doprecyzowano też czas trwania fizykoterapii ambulatoryjnej, który będzie ustalany dla każdego pacjenta indywidualnie, ale nie będzie mógł przekroczyć 40 dni zabiegowych w roku kalendarzowym. Do tych 40 dni nie będzie się wliczać usprawnianie pacjentów po zakończeniu leczenia ostrej fazy choroby np. w schorzeniach kardiologicznych, ortopedycznych, onkologicznych.
By zwiększyć dostępność dodaje w rozporządzeniu obowiązek zabezpieczania poszczególnych świadczeń przez gminy i powiaty.
Doprecyzowano też czas trwania zabiegów w kriokomorze: łączna liczba zabiegów nie może przekroczyć 40 dni w ciągu roku.
Zniesiono natomiast limit 5 zabiegów dziennie w odniesieniu do świadczeń fizjoterapii ambulatoryjnej w przypadku udzielania ich dzieciom z uszkodzeniami ośrodkowego układu nerwowego do 18.roku życia.
Rozporządzenie sankcjonuje tez stosowaną w praktyce możliwość udzielania świadczeń w warunkach domowych pacjentom w ramach umów dotyczących świadczeń fizjoterapii ambulatoryjnej.
W CowZdrowiu do listopada 2023. Wcześniej od 2014 do marca 2023 r. w „Dzienniku Gazecie Prawnej”, gdzie kierowała serwisem gazetaprawna.pl. Ponadto zajmowała się tematyką społeczną, ekologiczną, prawną i kulturalną oraz nagrywała podcasty i wideo. Wcześniej związana m.in. z Polska Press i Mediami Regionalnymi.