Objęcie ubezpieczeniem zdrowotnym, czyli prawem do bezpłatnego leczenia w publicznej służbie zdrowia w przypadku studentów nie jest tak oczywiste, jak dzieci i młodzieży do 18. roku życia. Dlatego u progu roku akademickiego zwłaszcza świeżo upieczony student powinien upewnić się, że ma ubezpieczenie zdrowotne.

Generalne zasady

Będąc studentem możesz korzystać z bezpłatnych świadczeń zdrowotnych, jeśli zgłosi Cię do ubezpieczenia zdrowotnego rodzina albo uczelnia. Gdy podejmiesz pracę na podstawie umowy o pracę, to do ubezpieczenia zdrowotnego zgłasza Cię pracodawca. Jeśli student nie ukończył 26. roku życia, rodzice, opiekunowie prawni lub dziadkowie mają obowiązek zgłosić go do ubezpieczenia zdrowotnego jako członka rodziny.

Jako student masz prawo do świadczeń w ramach NFZ, gdy spełniasz jeden z warunków:

• masz własny tytuł do ubezpieczenia (np. umowę o pracę, rentę)

• jesteś zgłoszony do ubezpieczenia jako członek rodziny

• jesteś zgłoszony do ubezpieczenia przez uczelnię.

Chcesz studiować medycynę? Idź po zaświadczenie do proboszcza

Co z leczeniem, kiedy wyjechałeś z rodzinnej miejscowości?

Wyjechałeś na studia do innego miasta? Do tej pory korzystałeś z pomocy lekarskiej w swojej rodzinnej miejscowości? Wybierz nowego lekarza, pielęgniarkę i położną podstawowej opieki zdrowotnej (POZ), który będzie blisko Twojego nowego miejsca zamieszkania i w razie potrzeby udzieli Ci pomocy medycznej. Zmiany dokonasz poprzez wypełnienie u nowo wybranego lekarza, pielęgniarki, położnej POZ druku deklaracji. Nie masz obowiązku powiadamiania poprzedniej placówki o tej zmianie.

Co jeśli podczas studiów podejmiesz pracę?

Gdy masz własny tytuł do ubezpieczenia, rodzina i uczelnia nie mogą zgłosić Cię do ubezpieczenia zdrowotnego. Jako student możesz mieć własny tytuł do ubezpieczenia, np. gdy:

• pracujesz na podstawie umowy o pracę - do ubezpieczenia zgłasza Cię pracodawca

• prowadzisz własną działalność gospodarczą - wtedy do ubezpieczenia zgłaszasz się sam.

WAŻNE! Rodzice zgłosili Cię do ubezpieczenia zdrowotnego, ale podjąłeś pracę np. w czasie wakacji i byłeś zatrudniony w ramach umowy o pracę? Pamiętaj! Po zakończeniu pracy zarobkowej, rodzice powinni ponownie zgłosić Cię do ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu członka rodziny, abyś mógł w pełni korzystać ze świadczeń w ramach NFZ. 

Jeśli masz mniej niż 26 lat i pracujesz na podstawie umowy zlecenia, to zleceniodawca nie zgłosi Cię do ubezpieczenia zdrowotnego. W takim przypadku zgłosić do ubezpieczenia powinni Cię rodzice lub uczelnia.

Zgłoszenie do ubezpieczenia przez rodziców

Jeżeli nie masz własnego tytułu do ubezpieczenia, powinieneś zostać zgłoszony do ubezpieczenia zdrowotnego jako członek rodziny. Jako członek rodziny możesz być zgłoszony do ubezpieczenia zdrowotnego do ukończenia 26 roku życia. Jeśli rodzic, który zgłasza Cię do ubezpieczenia zdrowotnego zmienia pracę, przechodzi na emeryturę musi zgłosić Cię ponownie do ubezpieczenia u nowego płatnika składek.

Do ubezpieczenia zdrowotnego jako członka rodziny mogą Cię zgłosić:

• rodzice lub współmałżonkowie rodziców

• dziadkowie, jeśli rodzice nie są objęci obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym

• współmałżonek, jeśli ma swój tytuł do ubezpieczenia.

Jak rodzic może zgłosić studenta do ubezpieczenia zdrowotnego?

Wniosek o zgłoszenie członka rodziny do ubezpieczenia zdrowotnego rodzic składa u swojego płatnika składek, np. pracodawcy, zleceniodawcy, ZUS. Osoby prowadzące własną działalność gospodarczą zgłoszenie na formularzu ZUS ZCNA kierują bezpośrednio do ZUS za pomocą Platformy Usług Elektronicznych, poczty lub osobiście. 

Apel studentów medycyny do kandydatów: nie wybierajcie drogi na skróty

Uczelnia zgłasza do ubezpieczenia tylko po złożeniu wniosku

Jeśli nie masz własnego tytułu do ubezpieczenia zdrowotnego, a rodzic albo inna osoba uprawniona nie może zgłosić Cię do ubezpieczenia zdrowotnego, bo np. Twoi rodzice lub dziadkowie nie pracują i nie są ubezpieczeni, może zrobić to uczelnia. Co ważne:

• uczelnia nie zgłosi Cię do ubezpieczenia automatycznie po rozpoczęciu roku akademickiego

• uczelnia ubezpieczy Cię tylko na Twój wniosek, który musisz złożyć w dziekanacie

• jeśli w trakcie studiów rozpoczniesz pracę, np. na podstawie umowy o pracę, uczelnia musi Cię wyrejestrować z ubezpieczenia, a zgłosi Cię do niego pracodawca

• gdy zakończysz pracę, rodzic albo uczelnia muszą Cię zgłosić ponownie do ubezpieczenia zdrowotnego. Pamiętaj! Nie stanie się to automatycznie.

Co po ukończeniu studiów i 26. roku życia? 

Jeśli ukończyłeś 26 rok życia i nadal się uczysz, nie podlegasz już ubezpieczeniu zdrowotnemu jako członek rodziny. Powinieneś powiadomić uczelnię o braku ubezpieczenia. Uczelnia ubezpieczy Cię tylko na Twój wniosek. W tym celu musisz sam zgłosić się do dziekanatu. Uwaga! Wyjątek stanowią studenci z orzeczonym znacznym stopniem niepełnosprawności, którzy mogą być zgłaszani do ubezpieczenia przez rodziców bez względu na wiek.

 Obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego studenta wygasa z dniem ukończenia studiów lub skreślenia z listy studentów. Jednak prawo do świadczeń opieki zdrowotnej zachowujesz przez 4 miesiące od zakończenia nauki albo skreślenia z listy studentów.

Jak sprawdzić, czy jesteś ubezpieczony?

Jeśli masz wątpliwości, czy prawidłowo dopełniłeś wszystkich formalności możesz sprawdzić, czy jesteś objęty ubezpieczeniem zdrowotnym. Zrobisz to osobiście w swoim oddziale wojewódzkim NFZ lub logując się na Internetowe Konto Pacjenta. Do logowania będzie potrzebny profil zaufany albo dowód osobisty z warstwą elektroniczną (e-dowód).

Jak zalogować się na Internetowe Konto Pacjenta?

Ubezpieczenie zdrowotne obcokrajowców spoza UE

Jeśli studiujesz w Polsce, a nie jesteś obywatelem Unii Europejskiej, powinieneś ubezpieczyć się poprzez zawarcie umowy dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego z oddziałem NFZ właściwym ze względu na Twoje miejsce zamieszkania. Sam powinieneś opłacać comiesięczną składkę zdrowotną, chyba że posiadasz Kartę Polaka lub zaświadczenie o polskim pochodzeniu. Wtedy obowiązek opłacenia składek na ubezpieczenie zdrowotne spoczywa na uczelni, na której studiujesz.

Jeżeli jesteś zainteresowany ubezpieczeniem dobrowolnym, musisz złożyć wniosek w oddziale wojewódzkim NFZ. Niezbędne jest okazanie dokumentów:

• paszportu wraz z dokumentem potwierdzającym legalny pobyt w Polsce (wiza, karta pobytu)

• dokumentu potwierdzającego posiadanie statusu studenta (legitymacja studencka lub zaświadczenie z uczelni)

• pozwolenia od rodziców na podpisanie umowy dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego (jeśli jesteś osobą niepełnoletnią).

Objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym następuje z dniem określonym w umowie zawartej z NFZ, a ustaje z dniem rozwiązania tej umowy albo po upływie miesiąca nieprzerwanej zaległości w opłacaniu składek. Jako student jesteś zwolniony z opłat dodatkowych przy podpisaniu umowy o dobrowolne ubezpieczenie.

Jeśli jesteś polskim obywatelem i zamierzasz studiować w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej lub EFTA? Zabierz ze sobą Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ). Sprawdź, do czego uprawnia karta EKUZ?