Projektowane rozporządzenie w sprawie programu pilotażowego „Recepta na Ruch” stanowi odpowiedź na niezahamowany dotychczas wzrost nadwagi i otyłości oraz zbyt niski poziom aktywności fizycznej lub niewłaściwe jej spersonalizowanie.

Dla kogo program?

Udział w pilotażu mogą wziąć osoby powyżej 25 roku życia, których sprawność fizyczna pozwala na samodzielny czynny udział w treningu. Warunkiem jest też m.in. posiadanie dostępu do aplikacji mojeIKP. Nie mogą to być osoby z aktywną chorobą nowotworową, niestabilnymi lub nieleczonymi chorobami kardiologicznymi, lub cukrzycą, czy też innymi przeciwskazaniami potwierdzonymi przez lekarza lub fizjoterapeutę. Wykluczać z będzie też brak możliwości komunikacji słowno-logicznej z potencjalnym uczestnikiem.

Skierowanie do programu wystawiać będą mogli:

1)     lekarz podstawowej opieki zdrowotnej (POZ), pielęgniarka POZ, położna POZ;

2)     lekarz specjalista w ambulatoryjnej opiece specjalistycznej (neurolog, kardiolog, ortopeda, gastrolog, diabetolog, onkolog, ginekolog, urolog, endokrynolog, pulmonolog);

3)     fizjoterapeuta w gabinecie fizjoterapeutycznym albo zakładzie rehabilitacyjnym funkcjonującym poza POZ albo AOS.

Będą oni mieli obowiązek poinformować pacjenta, który spełnia kryteria kwalifikacyjne, o możliwości wzięcia udziału w programie pilotażowym „Recepta na Ruch”.

W programie ma wziąć udział 15 tys. osób, określona liczba z kaczego województwa.  

Geny człowieka nie nadążają z adaptacją do współczesnej diety

Co jest oferowane w ramach programu?

Można powiedzieć, że nowy pilotaż to rozbudowany program treningowy, realizowany pod nadzorem fizjoterapeutów, dietetyków i innych specjalistów. Jego celem, jak czytamy w uzasadnieniu projektu, jest objęcie pacjentów diagnostyką i profilaktyką w zakresie najczęściej występujących problemów zdrowotnych, w przypadku których jest zalecana aktywność fizyczna, uzupełniona o realizację indywidualnych programów treningowych i żywieniowych dostosowanych do możliwości i potrzeb.

Program będzie obejmował dwa moduły. Pierwszym są treningi stacjonarne prowadzone przez fizjoterapeutę. Drugim jest praca własna uczestnika, dla której narzędziem jest aplikacja mojeIKP. Dodatkowo będzie on miał dostęp do treści dotyczących przygotowanych dla niego zaleceń żywieniowych (które otrzyma zarówno w aplikacji mojeIKP, jak i od dietetyka) i innych treści dotyczących zdrowego żywienia i aktywności fizycznej.

Zaplanowane treningi jak i prowadzenie pacjenta realizowane będą z wykorzystaniem interfejsu aplikacji Finezjo, której właścicielem biznesowym jest Krajowa Izba Fizjoterapeutów. Realizacja programu pilotażowego przewiduje komunikację dwustronną pomiędzy aplikacją Finezjo i mojeIKP, a także systemem P1, z którym Finezjo już jest powiązane.

Leki na otyłość trafią na wykaz leków podstawowych WHO?

Program realizowany będzie przez trzy cykle, które łącznie będą trwać 18 tygodni. Dobór zakresu działań i metod przez fizjoterapeutę będzie uzależniony od stanu zdrowia i bazowej wydolności organizmu uczestnika (kondycji fizycznej).

Przewidziane są również konsultacje ze specjalistami – z dietetykiem, dla wszystkich pacjentów, a w przypadku konsultacji z psychologiem czy lekarzem specjalistą, konieczność takiej konsultacji stwierdza fizjoterapeuta (szacuje się, że będzie jej wymagać ok. 20 proc. uczestników pilotażu).

Kto może realizować pilotaż?

Aby przystąpić do programu, lecznica musi mieć zespół terapeutyczny obejmujący dwóch fizjoterapeutów, dietetyka oraz psychologa. Poza tym musi być w stanie zapewnić konsultacje fizjoterapeuty z lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej lub z lekarzem specjalistą w dziedzinie: neurologii, kardiologii, ortopedii, gastrologii, diabetologii, onkologii, ginekologii, urologii, endokrynologii, pulmonologii. Powinna też posiadać pomieszczenia przeznaczone do rehabilitacji, dostępne dla osob niepełnosprawnym, salę kinezyterapii stanowiącą odrębne pomieszczenie, pomieszczenie umożliwiające wykonywanie testów wydolnościowych oraz pomieszczenia higieniczno-sanitarne, a także takie urządzenia jak aparat do mierzenia ciśnienia tętniczego krwi, wagę medyczną ze wzrostomierzem, stół fizjoterapeutyczny, narzędzia do oceny siły mięśniowej, pulsoksymetr, steper. Wymagany jest również dostęp do urządzenia do laseroterapii.

Pełen zakres świadczeń przewidzianych w pilotażu, a także warunki dla jego realizatorów i uczestników określono w załączniku do projektowanego rozporządzenia.

Pilotaż ma być realizowany przez 24 miesiące od wejścia w życie rozporządzenia, po czym nastąpić ma trzymiesięczny okres ewaluacji.

Epidemia otyłości – na jakim jesteśmy etapie?

W uzasadnieniu projektu jego autorzy przywołali bardzo szczegółowe dane na temat aktywności fizycznej Polaków. Według Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego PZH – Państwowego Instytutu Badawczego regularnie (5–7 razy w tygodniu) ćwiczy 2 proc., a dość systematycznie (1–4 razy tygodniowo) 20 proc. mieszkańców Polski. Aż 65 proc. nie uprawia sportu w ogóle, jest to trzeci najwyższy odsetek wśród państw UE (po Portugalii i Grecji), 63,6 proc. Polaków (61,6 proc. mężczyzn i 65,5 proc. kobiet) w wieku 20 lat lub więcej nie podejmuje aktywności fizycznej w żadnej formie rekreacyjnej. Dla obu płci odsetek osób nieaktywnych zwiększa się wraz z wiekiem.

W 2020 r., na skutek m.in. pandemii, 34,3 proc. mieszkańców Polski zmniejszyło swoją aktywność fizyczną, nie tylko jeśli chodzi o aktywność rekreacyjną, ale również, jeśli chodzi o codzienne zajęcia tj. praca, aktywność w domu, przemieszczanie się. W stosunku do 2018 r. odsetek Polaków niepodejmujących rekreacyjnej aktywności fizycznej zwiększył się o 3,8 p.p.

Pilotaż leczenia pacjentów z otyłością zostanie wydłużony

W Polsce rekomendacje co do ruchu o umiarkowanej intensywności co najmniej 30 min/dobę przez 5 dni w tygodniu (150 min/tydzień) lub przez 5 dni w  tygodniu intensywnego wysiłku (75 min/tydzień) przestrzega 18 proc. mieszkańców w wieku powyżej 15 lat.

Zgodnie ze statystykami opublikowanymi w 2021 r. przez Główny Urząd Statystyczny, w 2019 r. w porównaniu z poprzednimi latami, w Polsce wzrósł odsetek osób z nadmierną masą ciała. Nadmierną masę ciała (nadwagę lub otyłość) w 2019 r. miało 57 proc. dorosłych mieszkańców Polski, podczas gdy w 2014 r. nieco ponad 53 proc.. Niemal 65 proc. ogółu mężczyzn miało nadmierną masę ciała (ok. 46 proc. miało nadwagę, a niecałe 20 proc. otyłość), a wśród kobiet 49 proc. ogółu miało nadmierną masę ciała (ponad 31 proc. miało nadwagę, a niemal 18 proc. – otyłość).

Otyłość – jest oferta dla chorych, ale statystyki niepokoją

W ramach realizacji Narodowego Programu Zdrowia na lata 2016-2020 przeprowadzono kompleksowe badania epidemiologiczne dotyczące sposobu żywienia i stanu odżywienia społeczeństwa polskiego. Realizatorem ich był Warszawski Uniwersytet Medyczny. W badanej populacji osób w wieku 19–64 lat, u blisko 15 proc. badanych mężczyzn oraz u 22 proc. kobiet występowały (zgodnie z ich deklaracjami) choroby przewlekłe. Połowa, niezależnie od płci, miała nadmierną masę ciała. Odsetek osób z nadmierną masą ciała wzrastał wraz z wiekiem i w najstarszej grupie wiekowej (51–64 lata), zarówno wśród kobiet, jak mężczyzn, osiągał najwyższe wartości (69 proc. mężczyzn i 65 proc. kobiet). W grupie młodych mężczyzn (19–30 lat) stwierdzono znacznie większy odsetek osób z nadmierną masą ciała w porównaniu z grupą najmłodszych kobiet (44 vs 26 proc.).

W listopadzie 2020 r. opublikowane zostały nowe rekomendacje Światowej Organizacji Zdrowia dotyczące aktywności fizycznej. Zgodnie z nimi dorośli (18-64 lata) powinni wykonywać aktywność fizyczną przez 150–300 minut tygodniowo o umiarkowanej intensywności lub 75–150 minut o dużej intensywności. Dorośli powinni również wykonywać ćwiczenia wzmacniające mięśnie o umiarkowanej lub większej intensywności, które obejmują wszystkie główne grupy mięśni. Ćwiczenia te powinny być wykonywane dwa lub więcej dni w tygodniu, ponieważ zapewniają one dodatkowe korzyści zdrowotne.

Polecamy także:

Ozempic i Trulicity: NFZ o dostępności do leków

Jak ochronić dzieci przed marketingiem niezdrowej żywności?