W ostatnim dniu lutego ogłoszone zostały wyniki konkursu grantowego organizowanego przez Polskie Towarzystwo Onkologiczne pod auspicjami Warsaw Health Innovation Hub. Laureatami zostały dwa ośrodki: Instytut Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej im. M. Mossakowskiego Polskiej Akademii Nauk oraz Klinika Onkologii i Radioterapii w Narodowym Instytucie Onkologii – Państwowy Instytut Badawczy w Warszawie.

Nie są to projekty warte wiele milionów złotych, jakie bywają np. przy opracowywaniu nowych leków, ale i tak mają szanse poprawić los pacjentów. Podczas konferencji podkreślano, że podobny model stosowany jest m.in. w Izraelu - chodzi o celowe kierowanie funduszy. Pieniądze zaś wyłożyła firma Servier, która, jak już wcześniej informowaliśmy, przekazała 450 tys. zł Polskiemu Towarzystwu Onkologicznemu. Pisaliśmy o tym tutaj:

Grant onkologiczny Servier-CARE na rozwój leczenia raka trzustki

W obecnej turze rozdysponowało 150 tys. zł - czyli jedną trzecią tej kwoty.

Jakie były kryteria?

Komisja konkursowa oceniała zgłaszane prace, biorąc pod uwagę pięć kryteriów:

• nowatorskie podejście;

• wykonalność projektu;

• możliwość wdrożenia projektu do praktyki;

• doświadczenie zespołu badawczego;

• poprawność kosztorysu.

W konkursie mogli wziąć udział zarówno lekarze, jak i osoby, które były gotowe zaproponować i wprowadzić innowacyjne rozwiązania mające na celu poprawę opieki nad pacjentem z rakiem trzustki.

Zwycięskie projekty

Maksymalną liczbę punktów uzyskał projekt „Platforma testowania nowych kombinacji leków antynowotworowych w hodowlach organoidowych raka trzustki od polskich pacjentów”. Projekt będzie realizowany przez Instytut Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej im. M. Mossakowskiego Polskiej Akademii Nauk, który otrzymał grant w wysokości 100 tys. na realizację projektu w 2023 r.

Drugie miejsce zajął projekt „Ocena radiologicznych oraz klinicznych czynników prognostycznych i predykcyjnych u chorych z przerzutowym gruczolakiem trzustki". Będzie on realizowany przez Klinikę Onkologii i Radioterapii, Narodowy Instytut Onkologii – Państwowy Instytut Badawczy. Komisja konkursowa zdecydowała o przyznaniu 50 tys. na realizację tego projektu w 2023 r.

W raku trzustki liczą się nawet małe przełomy

Joanna Drewla, dyrektor generalna firmy Servier Polska gratulowała uczestnikom i laureatom. Mówiła o tym, że ze zgłoszonych pięciu prac wybrano dwie.

Dlaczego do wsparcia wybrano teraz badania dotyczące raka trzustki? - To jest taka choroba, która jest późno wykrywana, która najczęściej bardzo dramatycznie przebiega. Tu każda drobinka wiedzy, która może się przyczynić do poprawy rokowania pacjentów, jest ważna - wyjaśniała Drewla.

Dr hab. n. med. Radosław Sierpiński, prezes Agencji Badań Medycznych, chwalił odpowiedzialność społeczną firmy.

Przeżycie w raku trzustki: tylko 6-7 proc. dożywa pięciu lat od diagnozy

Rak trzustki jest coraz częściej diagnozowaną chorobą – każdego roku w Polsce wykrywanych jest ok. 4 tys. przypadków. Należy równocześnie do nowotworów o najwyższej śmiertelności - pięcioletni wskaźnik przeżycia wynosi w Polsce tylko 6-7 proc., a rok od postawienia diagnozy przeżywa tylko 25 proc. chorych. Statystyki te nie zmieniają się od lat z powodu trudności w rozpoznaniu nowotworu w jego początkowej fazie i oporności na terapię.

- Bardzo się cieszę, że to właśnie rak trzustki był tematem konkursu grantowego. Wciąż jest wiele pytań, na które zarówno naukowcy, jak i my - lekarze, szukamy odpowiedzi, po to aby wcześniej diagnozować i skuteczniej leczyć pacjentów - podkreślał współtwórca i organizator konkursu, prof. Piotr Rutkowski z Polskiego Towarzystwa Onkologicznego. I dodał, że z wybranych projektów, jeden daję szansę by przewidywać skuteczność terapii, identyfikować różnice.

- Wierzę, że dzięki tym projektom przyczynimy się do lepszego poznania patomechanizmów tej choroby, skuteczniejszej diagnostyki czy leczenia - mówiła Joanna Drewla.

Model izraelski

Prof. Lucjan Wyrwicz z Narodowego Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej - Curie, Państwowego Instytutu Badawczego w Warszawie podkreślał, że oczywiście działają instytucje takie jak Narodowe Centrum Nauki, Narodowe Centrum Badań i Rozwoju i inne, przydzielające granty, ale w medycynie poza dużymi projektami potrzebne są też mniejsze, celowane, nakierowane na szukanie praktycznych rozwiązań. - Projekty muszą zawierać spojrzenie na to, co w medycynie najważniejsze, czyli na pacjenta - mówił o laureatach grantów PTO.

- Ważne, byśmy patrzyli na to, gdzie jesteśmy. A jesteśmy w miejscu, które ma być zaczynem, ma rzucać ziarno, właśnie w tym modelu trochę izraelskim i takie są te te dwa projekty - przekonywał prof. Wyrwicz. I wspomniał, że brakuje w dalszym ciągu modeli do badania, które mogą zastępować badanie na ludziach. W tym celu powstaje platforma testowania nowych kombinacji leków antynowotworowych.

- Wybór projektu był bardzo trudny, dlatego wybraliśmy dwa. To pokazuje, jak ważne są tego typu konkursy, dedykowane konkretnemu tematowi i czegoś takiego wcześniej nie było - mówił o wyborze projektów w raku trzustki. Podkreślał, że zgłoszenia dotyczyły całkowicie odmiennych tematów, a jeden z wybranych projektów może zdaniem profesora szybko zmienić postępowanie w raku trzustki. - Z kolei drugi stanowi właśnie ten zaczyn do tego, że być może za niedługo będziemy mogli organizować badania kliniczne - dodał.