W Dzienniku Urzędowym MZ opublikowano obwieszczenie Minister Zdrowia w sprawie wykazu zalecanych szczepień ochronnych, dla których zakup szczepionek został objęty finansowaniem przez ministra właściwego do spraw zdrowia oraz komunikat Głównego Inspektora Sanitarnego w sprawie Programu Szczepień Ochronnych na rok 2023.

Nie zmieniają one stanu faktycznego – ich wydanie jest związane z nowelizacją ustawy refundacyjnej (DNUR), która zmieniła m.in. przepisy dotyczące szczepień (ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi). To z kolei miało związek m.in. z majowym  wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego, zgodnie z którym kwestie dotyczące szczepień, np. ich kalendarz, powinny mieć umocowanie w rozporządzeniu.

Komunikat – tak, ale w pakiecie z rozporządzeniem

Przypomnijmy, TK uznał, że komunikat określający termin oraz wymagalność obowiązkowych szczepień ochronnych, a także liczbę dawek poszczególnych szczepień w Programie Szczepień Ochronnych na dany rok jest niezgodny z zapisami Konstytucji RP. Komunikat GIS ma mieć jedynie charakter techniczny i zawierać reguły kierowane do podmiotów organizacyjnie mu podległych oraz personelu medycznego. Uszczegółowienie obowiązku szczepień ochronnych adresowanego do jednostki ma być unormowane wyłącznie rozporządzeniem. 

Polecamy: Szczepienia przeciwko grypie. Dla kogo za darmo?

W związku z tym orzeczeniem nowelizacją ustawy refundacyjnej zmieniono przepisy ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Zapisano w nim, że minister zdrowia określi, w drodze rozporządzenia wykaz zalecanych szczepień ochronnych. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 27 września 2023 r. w sprawie obowiązkowych szczepień ochronnych weszło w życie 1 października. Wydany właśnie komunikat GIS ma już zatem zmienione umocowanie prawne.

Określono w nim szczepienia obowiązkowe, w tym szczepienia dzieci i młodzieży według wieku, czyli kalendarz szczepień, szczepienia obowiązkowe osób narażonych w sposób szczególny na zakażenie w związku z przesłankami klinicznymi lub epidemiologicznymi, szczepienia poekspozycyjne oraz szczepienia zalecane. Są w nim również zasady szczepień przeciw wybranym chorobom zakaźnym oraz ogólne zasady przeprowadzania i organizacji szczepień.

Polecamy: Wykaz zalecanych szczepień będzie uzupełniony. O jakie choroby chodzi?

Szczepienia nieobowiązkowe, ale darmowe

Z kolei w obwieszczeniu w sprawie wykazu zalecanych szczepień ochronnych, dla których zakup szczepionek został objęty finansowaniem przez ministra zdrowia – również wydanym na podstawie zmienionej delegacji ustawowej – wymieniono szczepienia przeciwko COVID-19 oraz HPV. Co do zasady bowiem za szczepienia zalecane, a więc nieobowiązkowe, pacjenci płacą z własnej kieszeni.

W tym pierwszym przypadku szczepionka podawana ma być od 1 grudnia br., osobom od ukończeniu 6. miesiąca życia, w schemacie wielodawkowym zgodnie z komunikatami Ministra Zdrowia. Źródłem finasowania szczepienia przeciwko COVID-19 mają być środki pozostające w dyspozycji MZ.

Natomiast w przypadku szczepień przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego źródłem finasowania są pieniądze z Funduszu Medycznego. Szczepionki podawane są dziewczętom i chłopcom w wieku 11-14 lat, w schemacie dwudawkowym.

Polecamy: Szczepienia przeciw HPV powinny być obowiązkowe?

W połowie września resort zdrowia informował, że od rozpoczęcia programu bezpłatnych szczepień przeciwko HPV (czyli od 1 czerwca br.) zaszczepiono już ponad 100 tys. dzieci. Grupa uprawnionych do szczepień to 830 tys. dziewczynek i chłopców, urodzonych w 2010 i 2011 r.

Polecamy także:

1,3 proc. uprawnionych zaszczepionych przeciw HPV