Autor : Aleksandra Kurowska
2020-07-16 14:14
Rząd konsultuje już ustawę o powołaniu Krajowego Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom. Ma w jednym miejscu połączyć różne zadania z zakresu zdrowia publicznego, a dokładniej profilaktyki i rozwiązywania problemów związanych z uzależnieniami.
Nowa agencja rządowa powstanie przez włączenie do Krajowego Biura do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii innej instytucji, czyli Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Projekt w tej sprawie trafił do konsultacji społecznych: Projekt ustawy o zmianie ustawy o zdrowiu publicznym oraz niektórych innych ustaw
Na razie każda z jednostek realizuje swoje zadania ustawowe i wynikające z Narodowego Programu Zdrowia osobno. Po zmianie wiele działań będzie wspólnych choćby w zakresie szkoleń, współpracy z lokalnymi samorządami.
Ustawa nie zmieni za to odrębności regulacji w zakresie zagadnień właściwych dla określonych działań, np. związanych z reklamą napojów alkoholowych czy wydawaniem i cofaniem zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych oraz procedurami przeciwdziałania narkomanii.
Jakie zadania?
Zarówno zadania PARPA jak i KBPN odnoszą się do profilaktyki, leczenia uzależnień, edukacji publicznej oraz wspierania jednostek samorządu terytorialnego w zakresie realizacji przez nie ustawowych zadań dotyczących odpowiednio profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii. To co różni te instytucje, to głównie substancje powodujące uzależnienie.
Jak podkreśla MZ mechanizmy uzależnienia oraz rodzaj szkód społecznych powodowany przez używanie tak narkotyków jak i alkoholu ma zbliżony charakter, w pewnych zakresach podobne są także środki zaradcze stosowane wobec tych negatywnych społecznie zjawisk. A podział na dwie instytucje generuje wyższe koszty i wymaga koordynacji działań. -Centrum zajmujące się w sposób kompleksowy problematyką uzależnień umożliwi prowadzenie polityki państwa w zakresie przeciwdziałania uzależnieniom w sposób skoordynowany i spójny, co przyczyni się do efektywnego zarządzania problemami wynikającymi z używania substancji psychoaktywnych, wpisującymi się w zagrożenia dla zdrowia publicznego i bardziej skutecznego niż dotychczas osiągania planowanych celów - uzasadnia planowane zmiany MZ.
Narastanie zjawiska politoksykomanii i potwierdzonych naukowo związków uzależnień behawioralnych i chemicznych stanowi dodatkowy argument na rzecz integracji problematyki uzależnień w ramach jednej, wyspecjalizowanej instytucji.
6 mln uzależnionych, zagrożonych i ich bliskich
Populacja osób znajdujących się w kręgu działań łączonych podmiotów liczy ponad 6 mln (osoby uzależnione od alkoholu i narkotyków, ich rodziny, w tym dzieci, osoby pijące ryzykownie i szkodliwie, użytkownicy substancji psychoaktywnych, osoby z problemem uzależnień behawioralnych, trzeźwi alkoholicy, osoby doświadczające przemocy w związku z alkoholem itp.).
Samorządy widzą potrzebę połączenia?
Powyższe znajduje również uzasadnienie w przeprowadzonych badaniach ankietowych zrealizowanych drogą elektroniczną, z których wynika, że 82 proc. ankietowanych (zebranych z ponad 400 jednostek samorządu terytorialnego) uważa, że gminne programy rozwiązywania problemów alkoholowych i gminne programy przeciwdziałania narkomanii powinny być uchwalane wspólnie. Natomiast 86 proc. respondentów postuluje także wydłużenie okresu na jaki przyjmowane są gminne programu do 4 lat.
Ponadto w projekcie uwzględnione zostały zmiany w zakresie systemu prowadzenia szkoleń w dziedzinie uzależnienia i uzyskiwania tytułu specjalisty polegające na włączeniu ich do systemu szkoleń określonego w ustawie z dnia 24 lutego 2017 r. o uzyskiwaniu tytułu specjalisty w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia (Dz. U. z 2020 r. poz. 1169).
Kadry i szkolenia
Dyrektor Centrum będzie każdorazowo powoływany i odwoływany przez ministra właściwego do spraw zdrowia. Zastępców Dyrektora Centrum powoływać będzie i odwoływać Dyrektor Centrum po uzyskaniu pisemnej akceptacji ministra właściwego do spraw zdrowia.
Nabór kandydatów do zatrudnienia na wolne stanowiska pracy w Centrum będzie otwarty i konkurencyjny, z wyłączeniem powołania Dyrektora Centrum i Zastępców Dyrektora Centrum.
Z dniem wejścia w życie ustawy pracownicy Krajowego Biuro do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii oraz Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych staną się pracownikami Centrum. Projekt ustawy przewiduje także, że pracownik Centrum bez zgody odpowiednio ministra właściwego do spraw zdrowia albo Dyrektora Centrum nie będzie mógł wykonywać dodatkowych zajęć zarobkowych, w tym podejmować dodatkowego zatrudnienia.
Projekt ustawy uwzględnia również zmiany dotyczące systemu szkolenia w dziedzinie uzależnienia, które obecnie jest prowadzone przez KBPN. Będzie to skutkowało skoordynowaniem systemu szkoleń w dziedzinie uzależnienia, w którym istnieją obecnie trzy ścieżki dochodzenia do certyfikatu (dwie obsługiwane są przez KBPN, a jedna przez PARPA).
Wpisanie systemu szkolenia w dziedzinie uzależnienia w funkcjonujący system prowadzenia szkoleń wynikający z przepisów ustawy z dnia 24 lutego 2017 r. o uzyskiwaniu tytułu specjalisty w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia przyczyni się do uzyskania transparentnych i wystandaryzowanych warunków i trybu uzyskiwania akredytacji do prowadzenia szkolenia specjalizacyjnego w zakresie psychoterapii uzależnienia. -Dotychczasowe regulacje zawarte w przepisach ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii charakteryzują się znacznie większym stopniem ogólności i nie odnoszą się do wielu ważnych aspektów występujących w procesie uzyskiwania akredytacji do prowadzenia szkolenia - pisze MZ.
Czytaj więcej:
Terapeutom uzależnień wydłuży się okres ważności zaświadczeń
Jedna, nowa agencja rządowa do walki z uzależnieniami
Psycholodzy: jakie mają postulaty i zarobki, co robią podczas pandemii
Redaktor naczelna, od ponad 20 lat pracuje w mediach. Była redaktor naczelna Polityki Zdrowotnej, redaktor m.in. w Rzeczpospolitej, Dzienniku Gazecie Prawnej. Laureatka branżowych nagród dla dziennikarzy i mediów medycznych oraz Polskiej Izby Ubezpieczeń. Kontakt: aleksandra.kurowska@cowzdrowiu.pl